ZABURZENIA SPOŻYWANIA POKARMU – u dzieci w wieku od 6 do 24 miesięcy
Od kilku lat znacznie wzrosła ilość dzieci w wieku od 6 do 24 miesięcy, zgłaszających się do mojego gabinetu z powodu problemów z jedzeniem.
Pierwszym krokiem powinno być sprawdzenie, czy u podstaw problemów ze spożywaniem pokarmów nie leżą problemy medyczne. Często dzieci cierpiące na nietolerancje lub alergie pokarmowe unikają potraw, po których mają dolegliwości gastryczne (ból brzuszka, wzdęcia, nudności, zgagę, rozwolnienie lub zaparcia). Inną przyczyną może być zbyt krótkie wędzidełko, które nie pozwala na prawidłowy ruch języka w trakcie żucia pokarmu. Również obniżone napięcie mięśniowe w obrębie krtani powoduje niechęć do połykania stałych pokarmów wynikający z lęku dziecka przed zadławieniem. Poza tym nawet niewielkie ubytki w ząbkach, afty, pleśniawki, przewlekle stany zapalne migdałków czy uszu, mogą powodować ból i niechęć do brania do buzi i spożywania pokarmów.
Nieprawidłowy odbiór bodźców sensorycznych (nadwrażliwość lub niedowrażliwość dotykowa w obrębie jamy ustnej i dłoni) może być przyczyną zarówno niechęci do spożywania pokarmów, wybiórczości jedzenia, jak i zjadania niejadalnych przedmiotów.
Objawy nadwrażliwość dotykowej w obrębie wnętrza jamy ustnej i dłoni:
1. Niechęć do dotykania ust, okolicy oralnej: dziecko nie toleruje karmienia łyżeczką, stara się zminimalizować kontakt łyżeczki z ustami. Unika mycia zębów, szczoteczka w ustach dziecka wywołuje odruch wymiotny. Nie lubi dotykania i kremowania twarzy i dłoni.
2. Niechęć do poznawania przedmiotów dotykiem : dziecko unika dotykania i wkładania przedmiotów do buzi co znacznie ogranicza jego rozwój poznawczy.
3. Niechęć do dotykania: dziecko nie chce jeść rękami, nie chce dotykać owoców, warzyw, unika dotykania przedmiotów, faktur, mas plastycznych o konkretnej konsystencji.
4. Problem z włożeniem do buzi pokarmu o konkretnej konsystencji: pokarm o konsystencji grudkowatej, kleistej nie jest brany do buzi albo powoduje odruch wymiotny. Dziecko wzbrania się przed próbowaniem nowych potraw.
Objawy niedowrażliwości dotykowej w obrębie wnętrza jamy ustnej i dłoni:
1. Umieszczanie zbyt dużej ilości pokarmu w jamie ustnej: dziecko nie czując w wystarczającym stopniu wnętrza jamy ustnej, nabiera do buzi za dużo pokarmu. Połknięty za duży bolus pokarmowy, powoduje dławienie i ból przy przełykaniu, co skutecznie zniechęca dziecko do jedzenia. Natomiast niewielki kęs pokarmu nie jest rejestrowany przez receptory czuciowe wnętrza jamy ustnej i dziecko dławi się nim, lub nie zdając sobie z tego sprawy długo przetrzymuje go w buzi.
2. Słaba umiejętność motoryczna w obrębie jamy ustnej: niedowrażliwość w obrębie stawu żuchwowego i wnętrza jamy ustnej może być powodem problemów z odgryzaniem i żuciem pokarmów. Dziecko preferuje pokarm o papkowatej lub miękkiej konsystencji. Pokarm stały jest przez dziecko rozmiękczany za pomocą śliny lub przełykany w niezmienionej formie.
3. Zjadanie przedmiotów niejadalnych: dziecko bierze do buzi i przygryza niejadalne przedmioty takie jak zabawki, rękawy bluzeczek, rogi poduszek. Bardzo często niejadalne przedmioty, które trafiają do buzi dziecka są połykane.
4. Niedowrażliwość w obrębie dłoni powoduje duże zainteresowanie dziecka szorstkimi fakturami, pocieranie dłońmi o szorstkie powierzchnie, uderzanie dłońmi bądź ich gryzienie.
Jeśli zauważyli Państwo u swojej pociechy któryś z tych objawów, warto skonsultować się z terapeutą Integracji Sensorycznej, który wskaże w jaki sposób wyeliminować zaistniałe deficyty.
Bardzo duży wpływ na prawidłowy przebieg rozwoju umiejętności jedzenia, jest oswajanie się dziecka z widokiem, zapachem i konsystencją potraw. Najlepszym „polem doświadczalnym” w tym zakresie, jest zabawa jedzeniem. Zabawa jedzeniem przynosi olbrzymie korzyści, z których często rodzice nie zdają sobie sprawy.
1. Rozwija koordynację wzrokowo – ruchową: dziecko musi w prawidłowy sposób uchwycić, donieść do buzi i w odpowiednim momencie otworzyć dłoń, żeby pokarm wylądował w ustach.
2. Stymuluje chwyt: nożycowy, prosty pęsetkowy. Umożliwia bezpieczne podnoszenie z gładkich powierzchni, drobnych przedmiotów i wkładanie ich do buzi bez groźby zadławienia.
3. Umożliwia poznawanie pokarmu wieloma zmysłami : oswajanie się z widokiem potraw, poznawanie zapachu, smaku, temperatury pokarmu.
4. Umożliwia poznawanie konsystencji potraw: nabywanie umiejętności trzymania w dłoniach potraw śliskich, lepkich, gładkich, grudowatych, twardych, miękkich, suchych i mokrych.
5. Uczy jaką siłę trzeba włożyć w podniesienie jedzenia by umieścić go w buzi. W dłoni inaczej zachowuje się ziemniaczek, kisiel czy kluska śląska.
6. Rozwija umiejętność radzenia sobie ze stałym pokarmem znajdującym się w ustach.
7. Rozwija mięśnie policzków, języka, żuchwy. Uczy przemieszczania pokarmu do dalszej części układu pokarmowego.
8. Uczy samodzielności w trakcie spożywania posiłków .
Pozwólmy dzieciom na eksperymentowanie w trakcie spożywania posiłków. Dzieci bawiące się jedzeniem nie mają oporów przed próbowaniem nowych potraw, nie boją się dotykać nieznanych konsystencji, zarówno w trakcie spożywania posiłków jak i w zabawie. Są otwarte na nowości i poznawanie świata wszystkimi zmysłami.
Do góry
